Hội thảo Quốc tế “Sáng kiến hợp tác về nước vì đô thị bền vững tại Việt Nam” (VACI 2013)

Ngày 16 tháng 12 năm 2013, tại khách sạn Pullman Hà Nội đã diễn rahội thảo quốc tế “Sáng kiến hợp tác về nước vì đô thị bền vững tại Việt Nam” (VACI 2013) doTrung tâm quy hoạch và điều tra Tài nguyên nước quốc gia (NAWAPI) vàTrường Đại học Tài nguyên & Môi trường Hà Nội (HUNRE) cùng phối hợp tổ chức với sự hỗ trợ kinh phí từ Dự án Tăng cường bảo vệ nước ngầm tại Việt Nam (IGPVN), BGR, CHLB Đức và các tổ chức Quốc tế khác.

VACI 2013 là sự tiếp nối của chương trình hợp tác, trao đổi kiến thức và công nghệ liên quan đến tài nguyên nước đô thị đã được khởi xướng và tổ chức lần đầu tại Singapore năm 2012.

VACI 2013 tại Việt Nam đã được hưởng ứng nhiệt tình bởi nhiều cơ quan, tổ chức trong và ngoài nước. Tham dự Hội thảo lần này ngoài các đại biểu đến từ các cơ quan ban ngành, trường Đại học trong nước còn có nhiều diễn giả, nhà khoa học nước ngoài từ Mỹ, Úc, Hà Lan, Nhật Bản, Singapore, Ấn Độ và Philipin.

Thứ trưởng Bộ TNMT, TS. Trần Hồng Hà phát biểu khai mạc Hội thảo đã nhấn mạnh tầm quan trọng và tính cấp thiết của việc hợp tác trong lĩnh vực tài nguyên nước, đặc biệt là nỗ lực tìm kiếm các giải pháp hướng tới mục tiêu phân bổ và sử dụng hài hòa nguồn nước giữa các quốc gia.

Các bài báo cáo và tham luận được trình bày tại Hội thảo VACI 2013 nhìn chung thể hiện cái nhìn đa chiều về chất lượng nguồn nước đô thị trong mối tương quan với nhiều yếu tố: khí hậu (hiện tượng ngập lụt), mức độ khai thác và sử dụng nước, năng lượng, thực phẩm và nhận thức cộng đồng. Một số quan điểm và cách thức tiếp cận mới về an ninh nguồn nước, mối liên hệ Nước – Năng lượng – Thực phẩm, mạng lưới giáo dục nhận thức về tài nguyên nước đã được các học giả mang đến Hội thảo.

Tại sự kiện VACI lần này, Trung tâm Quy hoạch và Điều tra Tài nguyên nước Quốc gia đã có dịp giới thiệu các hoạt động của Trung tâm trong lĩnh vực bảo vệ nguồn nước dưới đất tại các khu đô thị lớn ở Việt Nam, đồng thời chia sẻ quan điểm về hiện trạng khai thác nước dưới đất tại vùng Hà Nội: khai thác quá mức hay khai thác chưa hợp lý. Trả lời được câu hỏi này sẽ giúp các nhà hoạch định chính sách về tài nguyên nước tiếp cận được vấn đề cốt lõi, từ đó hình thành tư duy và quan điểm quản lý tài nguyên nước ở vùng Hà Nội nói riêng và ở các khu đô thị nói chung.

Kết thúc Hội thảo, các đại biểu đã cùng thảo luận về mô hình VACI tương lai. Theo các chuyên gia, nên thiết lập VACI dưới hình thức một Hiệp hội Tài nguyên nước với sự bảo trợ của Bộ Tài nguyên Môi trường (có tư cách pháp nhân). Hiệp hội VACI nên thành lập một Viện nghiên cứu về tài nguyên nước, đào tạo và cung cấp dịch vụ tư vấn liên quan đến tài nguyên nước. Ngoài ra, VACI cũng nên thiết lập một Công ty Cổ phân trực thuộc giúp duy trì kinh phí hoạt động của Hiệp Hội.

Tuy nhiên, các học giả còn nhiều băn khoăn khi hiện nay mô hình Hiệp hội liên quan đến tài nguyên nước ở Việt Nam đã có nhiều, thậm chí rất phát triển thì việc thành lập thêm Hiệp hội Tài nguyên nước mới liệu có hiệu quả? Hay phải làm thế nào để Hiệp hội mới này hợp nhất được nhiều Hiệp hội đang tồn tại hiện nay?

Theo kinh nghiệm của chuyên gia thuộc Diễn đàn Đô thị Việt Nam, việc VACI đi theo mô hình nào hoàn toàn phụ thuộc vào mục tiêu và phạm vi hoạt động của mô hình. Tuy nhiên, dù theo hướng nào, việc xây dựng một tổ chức như vậy cũng đòi hỏi nhiều nỗ lực của các cơ quan thẩm quyền liên quan, đặc biệt là Bộ Tài nguyên và Môi trường. Cần phải xây dựng một lộ trình thích hợp cho mô hình này.

Sự thành công của VACI 2013 tại Việt Nam đã mở ra một cơ hội mới để phát triển ngành tài nguyên nước Việt Nam. VACI ghi nhận sự chuyển biến lớn trong nhận thức đối với nguồn tài nguyên nước của Việt Nam. Trong bối cảnh có nhiều biến động bất trắc hiện nay, đã đến lúc cần hành động để bảo vệ nguồn tài nguyên quý giá hữu hạn này.

(IGPVN)